Interview


“Deze nieuwe kustwachthelikopters maken zoek- en reddingsacties makkelijker”

17-01-2023    09:25 uur

De Kustwacht heeft sinds november 2022 twee nieuwe search and rescue (SAR)-helikopters in dienst. Deze grote en modern uitgeruste helikopters helpen de Kustwacht om te zoeken naar drenkelingen en schepen in nood op zee. En maken het redden van mensen gemakkelijker. “De nieuwe helikopters hebben elk een reddingcapaciteit van 19 personen of ruimte voor twee brancards of een combinatie hiervan.”

SAR-helikopter vliegt voor de Texelse kust

Twee plaatsen

In Den Helder staat één van de nieuwe SAR-helikopters 24/7 klaar om op te stijgen. Zijn precies dezelfde soortgenoot staat op vliegveld Midden-Zeeland gereed. Alle twee zijn ze van het type AW189. “Deze nieuwe helikopters zijn erg belangrijk voor de zoek- en reddingstaak van de Kustwacht”, vertelt Fred Baarda. Namens de Defensie Materieel Organisatie (DMO) was hij als projectleider verantwoordelijk voor het aanbestedingstraject dat in 2018 van start ging.

Fred Baarda (links op de foto) in de hangaar van Bristow op Den Helder Airport bij de start van de nieuwe SAR-helikopters.

De eisenlijst was lang

“De zoek- en reddingstaak was een taak van Defensie”, vertelt Simone van den Akker, contractmanager en collega van Fred. “Defensie meldde een aantal jaar geleden dat zij de SAR-taken niet langer konden uitvoeren. Sindsdien wordt de SAR-helikoptercapaciteit ingehuurd. Omdat het huidige contract afliep, is door de Raad van de Kustwacht aan ons de opdracht gegeven om een nieuwe aanbesteding op de markt te zetten. Dat hield in een aanbieder te zoeken die ons kon helpen aan SAR-helikopters, personeel, onderhoud en hangaars. Waarbij alles moest voldoen aan onze lange eisenlijst en ook nog moest passen binnen het budget dat we hadden meegekregen. Best een uitdaging.”

Simone van den Akker heeft samen met Fred Baarda het jarenlange aanbestedingstraject opgepakt.

Jarenlang traject

Gelukkig deinzen Fred en Simone voor een uitdaging niet terug. “We hebben samen het jarenlange aanbestedingstraject opgepakt”, vertelt Fred. “Vanaf het allereerste overleg tot het moment van oplevering van de laatste helikopter.” Duty Officer Vincent Bosschaart van de Kustwacht was daar ook bij aanwezig. “Ik was lid van de projectgroep”, vertelt hij. “Vanuit mijn rol in het Kustwachtcentrum keek ik vooral naar de werking van de helikopters in de praktijk. Waar Fred en Simone zich bezighielden met de eisen waaraan de helikopters moesten voldoen, bekeek ik vooral hoe dat in de praktijk uitpakte. Stel: de aanbieder gaf aan dat radio A in de helikopter zou zitten, dan controleerden Fred en Simone of dat daadwerkelijk het geval was. Terwijl ik keek of die radio in de praktijk ook goed werkte voor de mensen die hun taken ermee uitvoeren. Zo kwamen we samen tot mooie resultaten.”

Duty Officer Vincent Bosschaart keek vanuit zijn rol in de projectgroep vooral naar de werking van de helikopters in de praktijk.

Van hijslier tot pijnbestrijding

De nieuwe SAR-helikopters hebben een standaardbemanning van vijf personen. Voorin zitten de twee vliegers. Achterin zit de hoistoperator die de hijslier bedient, waarmee de winchman (reddend zwemmer) naar beneden gaat om mensen van een schip of uit het water te redden. De laatste persoon is de SAR-nurse (ambulanceverpleegkundige). Die heeft naast een medische uitrusting ook de beschikking over een medisch station om een drenkeling of patiënt te kunnen bewaken. Simone: “Pijnbestrijding, zuurstof, het is er en het kan allemaal aan boord van de AW189.”

Veel mensen tegelijk redden

De Noordzee is een van de drukst bevaren zeeën ter wereld. Cruiseschepen, ferry’s, plezierjachten… “Als het een keer echt misgaat, heb je kans dat het meteen over een grote hoeveelheid personen gaat”, zegt Fred. “Elke helikopter heeft een reddingcapaciteit van 19 personen. Je zit dan als sardientjes op elkaar, dat wel, maar in geval van nood kan het. En als de Kustwacht twee heli’s inzet, hebben we het dus over 38 mensen die we tegelijk kunnen redden. De helikopters kunnen binnen tien minuten in de lucht zijn als dat nodig is. Belangrijk, want elke minuut is kostbaar als je ergens in een koude Noordzee dobbert.”

Plaatsvervangend Hoofd Operaties André Kaag (rechts) geeft namens de Kustwacht een taart aan James Lorraine. Dit deed hij bij de start van de nieuwe helikopters.

Bristow won de aanbesteding

Bristow Group biedt wereldwijd als marktleider helikopterdiensten aan. En tevens de partij die de aanbesteding voor de Kustwacht won. Directeur James Lorraine is heel blij om de komende jaren de Nederlandse SAR-taak op te pakken. James is Brits van oorsprong, maar verhuisde al op jonge leeftijd met zijn ouders naar Nederland. “In Nederland werkte ik jarenlang voor Defensie, onder andere als piloot”, vertelt hij. “Later maakte ik de overstap naar Bristow. Dat we nu samenwerken met de Kustwacht vind ik heel bijzonder. Het voelt als thuiskomen.”

Samen zoeken en redden

Bristow levert dus niet alleen de helikopters aan de Kustwacht, maar ook 70 man personeel. “Monteurs, vliegers, redders, SAR-verpleegkundigen, alles en iedereen. De achtergrond van onze mensen is divers. Van civiele vliegers tot ex-militairen. Dat is een goede combinatie om samen te werken met de Kustwacht.” Hij is zelf bijna verbaasd hoe gemakkelijk en natuurlijk dat verloopt. “Onze medewerkers voelen zich minstens zoveel Kustwacht als Bristow. Ze dragen nieuwe kustwachtkleding, vliegen in de kustwachthelikopters en voelen de verantwoordelijkheid om hun taken namens de Kustwacht uit te voeren. Ze vinden het allemaal heel mooi om bij te dragen aan deze waardevolle organisatie en de SAR-taak. Ik ook.”

Vliegende SAR-helikopter van boven - Foto Ludo Mennes
De medewerkers van Bristow voelen de verantwoordelijkheid om hun taken namens de Kustwacht uit te voeren.

Grote stappen

De Kustwacht is gelukkig net zo blij met Bristow als andersom. “Met de nieuwe helikopters maken we grote stappen met onze SAR-taak”, zegt Vincent. “De toestellen zijn volledig uitgerust. Onder andere met nachtzichtapparatuur, een zoekradar, een infrarood- en een daglichtcamera. Deze camera’s zitten onder de neus van de heli. Op kilometers afstand kan de bemanning daarmee al mensen en voorwerpen in zee opsporen. De informatie van de sensoren komt allemaal samen in een computersysteem aan boord, dat weer kan communiceren met het Kustwachtcentrum. Zo kunnen we gemakkelijk informatie met elkaar uitwisselen, bijvoorbeeld over zoekgebieden.”

Goed onderhoud

James vult aan: “Deze helikopters zijn ook uitgerust om met slecht zicht te vliegen. En er kan veel brandstof mee aan boord. We kunnen tot zes uur vliegen zonder tussendoor een landing te maken om te tanken. Dat betekent dat we zelfs tussen onze kust en Noorwegen een zoekactie kunnen doen, mensen kunnen redden en dan nog kunnen doorvliegen naar Stavanger voor een landing bij een ziekenhuis.”

Gloednieuw

Van de drie reddingshelikopters (dat is inclusief een reservetoestel) is eentje gloednieuw. “Die is in een fabriek in Milaan gebouwd. De tweede en derde waren bestaande toestellen uit Engeland van ongeveer 5 jaar oud. Die hebben we opnieuw opgebouwd en gemodificeerd om binnen het programma van eisen van de Kustwacht te passen.” James legt uit: “Die leeftijd maakt niets uit. Deze helikopters worden namelijk heel erg goed onderhouden. Aan het einde van dit traject, dat is over 12 jaar, moeten ze nog net zo goed zijn en functioneren als op dag één.“

Evalueren, oefenen en verbeteren

Sinds november zijn de nieuwe kustwachthelikopters 24 uur per dag oproepbaar en inzetbaar. Vincent: “De helikopters zijn al een aantal keer ingezet voor incidenten. We blijven natuurlijk kijken hoe dat operationeel gaat. Dat houdt in regelmatig hierover overleggen. Maar ook samen met de collega’s van Bristow trainen en opleiden. En samen oefenen blijft ook steeds terugkomen. We gaan bijvoorbeeld nog een reddingsoperatie oefenen bij een windmolenpark. Maar we zijn van de grond en de start is erg positief!”

Meer informatie

Meer nieuws

Informatie speciaal voor

Terug naar boven