Reportage
‘Juist in een netwerkorganisatie moet je elkaar weten te vinden’
Van grensbewaking tot toezicht op visserij. Van luchtwaarnemers in het Kustwachtvliegtuig tot beleidsmedewerkers. De handhavingstaak van de Kustwacht is omvangrijk en wordt dagelijks uitgevoerd door een groot aantal mensen in zeer diverse functies. De Handhavingsdag van de Kustwacht brengt al die mensen samen. ‘Eindelijk kon het weer!’
Jaarlijks evenement
Het zou een jaarlijks evenement worden, de Handhavingsdag. Na een geslaagde eerste editie in 2019 keken organisatoren en deelnemers uit naar de dag in 2020. Die ging, zoals zoveel dingen de afgelopen anderhalf jaar, niet door. Des te groter was dan ook de opluchting toen editie van 2021 wél kon plaatsvinden. Begin november kwamen handhavers vanuit alle diensten bij elkaar.
Binding
Jan Christiaanse, plaatsvervangend Hoofd Operaties Handhaving, was één van de organisatoren van de Handhavingsdag. ‘Alle mensen die op de Handhavingsdag aanwezig waren, werken elke dag aan hetzelfde doel, namelijk het uitvoeren van de handhavingstaak van de Kustwacht. Toch ontmoeten ze elkaar niet of nauwelijks. Denk bijvoorbeeld aan de medewerkers van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) of het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Maar ook de bemanning van het Kustwachtvliegtuig, dat altijd vanaf Schiphol opereert. Tijdens de Handhavingsdag zitten ze allemaal bij elkaar in de zaal. Dat draagt enorm bij aan de onderlinge binding.’
Innovaties
De dag kende een uitgebreid programma met onder meer presentaties over het nieuwe Kustwachtvliegtuig en de planning van de vervanging van de Kustwachtvaartuigen. Ook de nieuwe boardingpakken van de boarding officers en de hagelnieuwe drone van de Kustwacht werden gepresenteerd (zie kaders). ‘Dankzij die presentaties is iedereen weer helemaal op de hoogte van de ontwikkelingen binnen ons materieel’, zegt Jan. ‘Ik was trouwens echt onder de indruk van die drone. Dat is een stukje high tech innovatie waar we trots op mogen zijn.’
Beroep op professionaliteit
Minstens zo interessant vond hij de bijdrage van Officier van Justitie Niels Huisman. Aan de hand van een aantal cases ging de Officier met de aanwezigen in gesprek over de “juiste” werkwijze. Jan: ‘Hij deed een beroep op de professionaliteit van onze collega’s. Dat vond ik heel mooi om te zien.’
Ontmoeten
De dag werd afgesloten met een gezellig samenzijn. ‘Het was een leuke, maar ook zeker leerzame dag’, blikt Jan terug. ‘We hebben de wereld van de Kustwacht vanuit verschillende perspectieven benaderd, volop inzichten opgedaan én elkaar weer eens ontmoet. Want juist in een netwerkorganisatie als de Kustwacht is het van groot belang om elkaar te zien. Niet via een scherm, maar in het echt. Eindelijk kon dat weer eens.’
‘Mensen waren onder de indruk van de mogelijkheden’
Kunnen drones meerwaarde hebben voor de Kustwacht? Enkele jaren geleden ging Fred van Veen, boarding officer vanuit de politie, op zoek naar het antwoord op die vraag. Inmiddels beschikt de Kustwacht over een hagelnieuwe, compleet uitgeruste drone. Fred presenteerde de drone tijdens de Handhavingsdag.
Hoog in de lucht
Als je goed keek, kon je de drone zien hangen. Hij hing hoog in de lucht. Maar de videobeelden die de drone maakte en die direct op een scherm werden uitgezonden, waren haarscherp. ‘Mensen zagen zichzelf terug op het scherm en begonnen dan te zoeken naar een camera. Die vonden ze pas als ze helemaal omhoog keken’, zegt Fred van Veen over de manier waarop hij tijdens de Handhavingsdag de nieuwe drone van de Kustwacht presenteerde. Bij die aanschaf én de zoektocht naar geschikte apparatuur werkte Fred samen met de Koninklijke Marine.
Onder de indruk
Hoewel de Kustwachtdrone nog niet operationeel is, zijn er volop mogelijkheden voor de inzet van deze technologie. ‘Met een drone kun je snel een gebied in kaart brengen. Bijvoorbeeld als we een melding krijgen dat er “iets” op zee drijft en snel willen weten wat dat “iets” is. Of bij een zoektocht naar een drenkeling. Maar ook bij de controle van een schip kan een drone van pas komen: je vliegt een rondje over het dek, maakt wat foto’s en klaar ben je.’ Om de drone volledig te kunnen inzetten, moet de boarding officer echter nog even wachten: ‘Je hebt een platformpje nodig om de drone te kunnen laten opstijgen en landen. De huidige boten beschikken nog niet over zo’n platform. Het is dus wachten op de nieuwe Kustwachtschepen.’ Desondanks oogst Fred veel lof tijdens de presentatie op de Handhavingsdag. ‘Ik weet dat veel handhavers goed op de hoogte zijn van nieuwe technologieën. Toch waren veel mensen onder de indruk van de mogelijkheden van deze drone. Dat was natuurlijk leuk om te merken.’
‘We komen aan boord als eenheid’
Eindelijk eenheid. Dat is het gevoel waarmee de boarding officers van de Kustwacht hun nieuwe boardingpakken dragen. Tijdens de Handhavingsdag werden de nieuwe pakken gepresenteerd én kreeg elke boarding officer ook nog eens een nieuwe helm en een personal locator beacon.
Bescherming
Het beschermt tegen kou en houdt de boarding officers droog, mochten ze onverhoopt van boord vallen: het boardingpak. Elke boarding officer draagt zo’n pak als hij of zij aan boord gaat van een schip. Jarenlang droegen boarding officers de pakken van hun eigen dienst. Boarding officers die voor de douane werkten, droegen dus een ander pak dan hun collega’s van de politie. Tot begin dit jaar. Toen kregen alle boarding officers hetzelfde pak. En daar zijn ze blij mee.
Duidelijkheid
Klaas Kolhek is boarding officer vanuit de douane. ‘Dankzij dit pak komen we aan boord als een eenheid. Dat straalt gezag uit én biedt duidelijkheid voor de bemanning van de schepen die we inspecteren. Men snapt direct dat we bij elkaar horen.’ Het pak is bovendien comfortabel, zegt Klaas. ‘Het bestaat uit drie lagen: een laag thermokleding, een laag wollen onderkleding en een GoreTex pak. Je kunt dus zelf bepalen hoe warm je je wilt aankleden.’
Compleet
Tijdens de Handhavingsdag presenteerden de boarding officers hun nieuwe pak aan het publiek. ‘We hebben allemaal het pak aangetrokken en zijn op het podium gaan staan’, lacht Klaas. ‘Mensen vonden het er professioneel uitzien en benoemden ook die eenheid.’ Klaas en zijn collega’s mochten op de Handhavingsdag nog twee items aan hun uitrusting toevoegen: allemaal krijgen ze een nieuwe helm en een personal locator beacon, een apparaatje dat, als iemand overboord slaat, direct de omliggende schepen en het Kustwachtcentrum inseint en de locatie doorgeeft. ‘Nu zijn we helemaal compleet!’
Tekst Maartje Visser (GH+O) & foto’s Marjolein Ansink
