Dash 8: het nieuwe vliegtuig van de Kustwacht

Taken

Grenstoezicht, smokkel, milieucriminaliteit: de Dash 8 is het toestel waarmee de Kustwacht de komende jaren haar taken in de lucht gaat uitvoeren. “Het toestel gaat zorgen voor een kantelpunt”, vertelt Jan Christiaanse. Hij is sinds 2020 plaatsvervangend Hoofd Operaties bij de Kustwacht – en al die tijd al druk bezig met de komst van het nieuwe toestel. “Het was onder meer mijn taak om de operationele eisen van de Kustwacht te vertalen naar de mogelijkheden van het vliegtuig. Intussen durf ik te zeggen dat onze wensen overtroffen zijn.”

Slimme sensoren helpen bij kustwachttaken

Jan heeft zelf nog niet meegevlogen met de Dash 8. “Maar dat gaat binnenkort vast wel gebeuren. Ik ben natuurlijk erg benieuwd om de verschillen met de Dornier met eigen ogen te zien. Op papier ken ik de verbeteringen wel.” Daarmee doelt Jan bijvoorbeeld op de slimme sensoren aan boord, die op tientallen mijlen het zeeoppervlak kunnen scannen. “Dat gaat ons een nauwkeurig inzicht geven in wat er op het water gebeurt, veel meer dan we nu hebben. En dát betekent dat we onze taken voortaan nog beter en efficiënter kunnen uitvoeren.”

Livebeelden in Kustwachtcentrum

Er is ook een missiesysteem aan boord van de Dash 8 dat alle sensoren aan elkaar verbindt. Jan: “De operator in het vliegtuig ziet daardoor alle gegevens verzameld op twee grote schermen. De beelden kunnen we vervolgens live doorzetten naar het Kustwachtcentrum. Handig, bijvoorbeeld voor het terughalen en analyseren van beelden.” Zelfs terwijl het toestel op Schiphol aan de grond staat, kan Jan zien dat het systeem ‘verschrikkelijk goed’ werkt. Hij lacht: “Vanaf het platform voor de hangar pikt de ontvanger al signalen op van boten op de ringvaart buiten de luchthaven. Als ik dat vergelijk met de mogelijkheden van de Dornier… nee, dat is eigenlijk geen vergelijking.”

Toestel na jaren opgehaald in Canada

ISR Support Europe is de aanbieder die de Dash 8 recent opleverde aan de Kustwacht, net als piloten en onderhoudspersoneel. Michel Versteeg is managing director van het bedrijf. En tevens degene die de nieuwe Dash 8 na twee jaar bouwen ophaalde in Canada en op Schiphol weer veilig aan de grond zette. Dat deed hij in twee vluchten van 5,5 uur, met een tussenstop in IJsland. Als eerste van alle bemanningsleden kan hij volmondig zeggen: “Het is een erg fijn, stabiel en degelijk toestel.”

Ruimer en meer mogelijkheden

Het comfort aan boord is volgens Michel een stuk groter dan bij de voormalige Dornier. “Het vliegtuig heeft onder meer een drukcabine, je hebt er minder last van geluid en trillingen en het is een stuk ruimer. De meeste mensen kunnen er rechtop in staan. En er zijn zelfs een oventje, koffiezetapparaat en een wc aan boord. Prettig, want met dit toestel kunnen we straks twee keer zo lang vliegen als met de Dornier. En als je zoveel uren achter elkaar in de lucht zit, bijvoorbeeld bij reddingsoperaties, is het geen overbodige luxe als je even iets kunt drinken of naar het toilet kunt.”

Bijdragen aan de nationale veiligheid

Michel werkte vroeger als piloot bij Defensie. “Hoewel ik al jaren met veel plezier als zelfstandige werk, heb ik nooit helemaal los kunnen komen van dat werk”, vertelt hij. “Ik was dan ook erg blij dat wij de aanbesteding wonnen en een vliegtuig mochten bouwen en leveren dat aan alle wensen van de Kustwacht voldeed. En het is helemaal mooi dat we de komende jaren samen één crew kunnen vormen met onze bemanningsleden. Ik blijf het fantastisch vinden om onderdeel te zijn van de nationale veiligheid.”

DMO hielp bij jarenlang aanbestedingstraject

Niet alleen Michel is blij. In dezelfde stemming verkeren Fred Baarda en Peter Broekmeijer, projectmanager en inkoper bij DMO. Die afkorting staat voor Defensie Materieel Organisatie, een zelfstandige tak binnen Defensie die zich bezighoudt met de aanschaf van complex materieel. “De Kustwacht is zelf geen aanbestedende dienst”, legt Peter uit. “Daarom hebben Fred en ik ons namens Defensie de afgelopen zeven jaar ingezet om dit uitdagende project tot een goed einde te brengen. Uiteraard met hulp van de andere leden van ons projectteam en betrokken partijen van de Kustwacht.”

Lange adem en duizenden pagina’s aan offertes

Dat aanbesteden was niet niks. Met een eerste traject onderzocht DMO of de huidige Dorniers van de Kustwacht gemoderniseerd konden worden. Toen dat op niets uitliep, startte een volgend aanbestedingstraject. Voor een nieuw toestel. Fred: “We hadden stevige eisen, want we wilden ook dat de winnende partij bemanningsleden, onderhoudspersoneel en eigenlijk alles kon leveren wat bij het nieuwe toestel kwam kijken.” Na het lezen en beoordelen van duizenden pagina’s aan offertes, kwam ISR Support Europe dus als winnaar uit de bus. Waar Fred en Peter (zo mogen ze intussen zeggen) heel blij mee waren. “We hadden een lange adem nodig, maar we waren blij dat eindelijk de bouw kon beginnen.” Wat de mannen niet wisten, was dat de échte uitdagingen toen pas zouden komen.

Extra uitdagingen door coronacrisis

“De Dash 8 is een voormalig burgerluchtvaart-toestel van 30 jaar oud dat we volledig lieten strippen en ombouwen naar een maritiem patrouillevliegtuig”, vertelt Fred. “Die modificatie gebeurde in Canada. Maar toen… brak de coronacrisis los. Over de hele wereld werden reisbeperkingen opgelegd. Daardoor gebeurde alles voor ons aan de andere kant van de oceaan, zonder dat we erheen konden om de voortgang te zien en te bespreken. De Dash 8 bleef dus een ver-van-ons-bed-show. Bovendien had ISR Support Europe door COVID-19 met allerlei extra moeilijkheden te maken zoals een gebrekkige levering van grondstoffen, uitval van personeel, noem maar op.” Peter beaamt: “Het is eigenlijk een klein wonder dat het vliegtuig ondanks dit alles op tijd af is gekomen.”

Regelen, wennen, testen en leren

Intussen gaan de Kustwacht en ISR Support Europe samen een nieuwe periode in. “We hebben nog van alles te doen”, vertelt Michel. “Zo zijn we op het moment druk bezig om iedereen te trainen – van vliegers tot onderhoudspersoneel. Ook op Schiphol moeten we veel regelen en afstemmen met de luchtverkeersleiding.” Jan Christiaanse van de Kustwacht vult aan: “De komende tijd staat in het teken van regelen, wennen, testen en dingen veranderen in de operatie. En ongetwijfeld gaan we veel leren van elkaar. Maar de Kustwacht is er klaar voor, voor deze verandering. We zijn er allemaal aan toe.”

Vlucht in de toekomst

De Dash 8 is een totaal ander vliegtuig dat de Kustwacht veel voordelen gaat opleveren bij belangrijke taken zoals milieutoezicht, handhaving en zoek- en reddingsoperaties. Een trotse Peter besluit: “Als je naar onze oude Dornier kijkt en dan naar de Dash 8, lijken alleen de kleuren nog op elkaar. En daar houdt het dan echt wel mee op. Dit nieuwe toestel is met recht een vlucht in de toekomst!”

Meer informatie

Kustwachtvliegtuig