‘Als je elkaar kent, kun je nóg beter samenwerken’

De douane, marechaussee, politie, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), Rijkswaterstaat, Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) én de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD). Allemaal werken zij op zee onder de vlag van de Kustwacht. ‘Samen voeren we een aantal belangrijke taken uit. Denk bijvoorbeeld aan het toezicht op visserij, milieu, de uitrusting van schepen en mijnbouwactiviteiten op de Noordzee. Daarnaast voeren we op zee de politietaak en de grensbewaking uit’, vertelt Edwin van der Pol, Plaatsvervangend Directeur en Hoofd Operaties van Kustwacht Nederland. ‘Zo zorgen we voor de veiligheid op zee.’

Verder kijken

‘Die samenwerking geeft ons veel slagkracht. Op één Kustwachtschip kunnen mensen zitten van bijvoorbeeld de douane, politie en marechaussee. Een combinatie met iemand van de NVWA of ILT kan natuurlijk ook. Als we een verdacht schip willen controleren, hebben we vrijwel altijd iemand aan boord die bevoegd is om bepaalde controles uit te voeren.’ Bovendien, zegt Edwin, zorgt de samenwerking ervoor dat collega’s van elkaar leren. ‘Een douaneman doet tijdens het werk ook kennis op van de marechaussee- of politietaken. Die kruisbestuiving vindt continu plaats. Die brede blik verwachten we trouwens ook van onze collega’s. Welk uniform je ook draagt, op zee werk je onder de vlag van de Kustwacht. En dat betekent dat je áltijd verder kijkt.’

Handhavingsdag

Op 14 november stond de handhavingstaak van de Kustwacht voor één dag in de spotlights. ‘We wilden graag een dag organiseren waarop collega’s elkaar konden ontmoeten en leren kennen. Want als je elkaar kent, kun je nog beter samenwerken. Daarnaast wilden we de dag gebruiken om kennis uit te wisselen.’ En zo ontstond de eerste jaarlijkse Handhavingsdag. Voor Kustwachtmedewerkers uit alle lagen van de organisatie. Van kantoormedewerker tot Kustwachtcentrum, actief op het water of in de lucht.

Verhelderend

‘Ik was ontzettend onder de indruk van de organisatie en het programma’, laat Edwin weten. ‘Er was een presentatie over forensisch onderzoek, waarin onder meer werd uitgelegd hoe je op een plaats delict sporen veilig kunt stellen. Collega’s gaven in workshops een kijkje in hun werkzaamheden en vertelden wat zij nodig hebben om hun werk zo goed mogelijk te kunnen doen. Zo legde iemand van het Kustwachtvliegtuig uit dat het door de hoge snelheid van het vliegtuig niet altijd mogelijk is om lang over een beslissing na te denken. Zij moeten snel handelen: anders zijn ze alweer te ver weg. Ik merkte dat het voor veel aanwezigen heel verhelderend was om meer te weten te komen over het werk van hun collega’s. Bij veel dingen sta je immers niet stil.’

‘Een goed proces-verbaal helpt bij de juiste afdoening van een zaak’

Noordzee-officier

Ook Noordzee-officier Sylvia Kubicz gaf een presentatie op de Handhavingsdag. ‘Als Noordzee-officier houd ik me bezig met zaken op het gebied van milieu, verkeer, veiligheid en visserij die zich op zee afspelen. Ook incidenten of rampen op de Noordzee horen bij mijn takenpakket’, legt Sylvia uit. ‘Dat betekent dat ik veel samenwerk met de partijen die samen de Kustwacht vormen. Als een opsporingsambtenaar van de Kustwacht een proces-verbaal opstelt, bijvoorbeeld omdat een schip in verboden gebied vist of buiten een vaarroute vaart, komt dat bij mij en mijn collega’s terecht. Wij bepalen dan wat er met die zaak moet gebeuren. Soms krijgt iemand een werkstraf of geldboete van het Openbaar Ministerie opgelegd. In andere gevallen wordt de zaak aan de strafrechter voorgelegd.’

Goed proces-verbaal

In haar presentatie op de Handhavingsdag besteedde Sylvia onder meer aandacht aan de kwaliteit van processen-verbaal die haar team van de Kustwacht ontvangt. ‘Een goed proces-verbaal is voor ons heel belangrijk: het vormt de basis van een zaak. Een goed proces-verbaal helpt dus bij de juiste afdoening van een zaak.’ Sylvia had gelukkig goed nieuws voor de aanwezigen: het Openbaar Ministerie is tevreden over de kwaliteit van de processen-verbaal die de Kustwacht aanlevert. ‘Natuurlijk kan het altijd beter. Daarom heb ik tien tips gegeven voor een nog beter proces-verbaal. Zo heb ik de aanwezigen meegegeven om zoveel mogelijk foto’s, tekeningen of beschrijvingen mee te geven, maar heb ik ook aangegeven welke vragen je wel, en welke juist niet moet stellen aan een verdachte.’

Toon gezet

De tien tips werden door de aanwezigen erg gewaardeerd, weet Edwin van der Pol. ‘Collega’s gaven aan dat ze het heel fijn vonden om zulke praktische handvatten aangereikt te krijgen. Daar hebben ze in hun dagelijks werk veel aan.’ Ook over de rest van de dag ontving Edwin positieve reacties. ‘De mix van ontmoeten en kennisuitwisseling bleek heel goed te werken.’ Hij kijkt dan ook tevreden terug op de Handhavingsdag. ‘We hebben hiermee de toon gezet voor een prachtig, jaarlijks terugkerend evenement. Door ieder jaar de aandacht te vestigen op de interne samenwerking en kennis uit te wisselen, verbeteren we uiteindelijk de kwaliteit van ons werk. En dat is, als je het mij vraagt, de mooiste uitkomst die je kunt hebben.’

Tekst Maartje Visser (GH+O) & foto’s Peter van Aalst, Vincent van Dordrecht en Roel Ovinge