Vader en zoon betrokken bij Kustwacht

Er moest een samenwerking op zee komen

In 1984 werd in opdracht van de toenmalige minister van Verkeer en Waterstaat, Neelie Smit-Kroes, de ‘Interdepartementale Coördinatiecommissie Noordzeeaangelegenheden (ICONA)’ opgericht. Veel overheidsorganisaties werkten destijds los van elkaar op de Noordzee, ieder met eigen taken. Hoewel de verschillende taken en bevoegdheden behouden moesten blijven, moest er op het gebied van milieu, handhaving en veiligheid een betere samenwerking komen. Barend Biesheuvel werd voorzitter van de ICONA. Kapitein ter zee Jan Willem van Borselen werd aangesteld als coördinator. Hij kreeg de taak om een samenwerkingsverband voor de Kustwacht te realiseren.

Het Kustwachtconvenant

“Dat was dus mijn vader,” zegt Jan Willem met een lach. “We hebben dezelfde naam – om het makkelijk te maken.” Tijdens de tijd bij de ICONA voerde zijn vader de onderhandelingen met de verschillende departementen om tot een convenant te komen. Met succes: op 26 februari 1987 werd het kustwachtconvenant ondertekend. “Dat was het begin van de Kustwacht zoals we die nu kennen, al is er natuurlijk veel veranderd in de loop der jaren.”

Voortzetten werk vader

Net als zijn vader heeft Jan Willem altijd voor de Rijksoverheid gewerkt. “Tijdens mijn militaire dienstplicht werkte ik als reserveofficier bij de Koninklijke Marine”, vertelt hij. “Daarna heb ik mijn hbo-diploma behaald en werkte ik lange tijd bij Rijkswaterstaat. Ik had ook interesse in de juridische wereld, dus in de avonduren volgde ik een rechtenopleiding in Leiden. Via wat omzwervingen kwam ik vervolgens bij het ministerie van Justitie en Veiligheid terecht, waar ik als beleidsadviseur heb gewerkt aan thema’s zoals ondermijning en administratieve lastenverlichting voor de politie. Dat heb ik altijd met veel plezier gedaan. Vijf jaar geleden overleed mijn vader. Toen ben ik in gesprek gegaan met mijn directeur en heb ik gevraagd of het mogelijk was om het werk van mijn vader voort te zetten. Sindsdien werk ik als Beleidsadviseur Kustwacht.”

Beleidsadviseur Kustwacht

Deze baan heeft alles wat Jan Willem zoekt. “Het sluit perfect aan bij mijn interesse voor veiligheid, handhaving en toezicht. Bovendien draag ik de Kustwacht een warm hart toe. Ik vind het een bijzondere organisatie met een ongekende focus om goed werk te leveren. Ik ben heel trots dat ik daar op mijn manier een bijdrage aan kan leveren. Alle stukken van de Kustwacht komen in deze baan door mijn handen. Vanuit het beleid kan ik meedenken en meebepalen waar de Kustwacht op inzet. Momenteel ben ik secretaris van de ‘Permanente Kontaktgroep Handhaving Noordzee (PKHN)’ en beleidsmatig betrokken bij de uitbreiding en vervanging van de varende middelen. Ik kan de samenhang tussen de verschillende Kustwacht taken in deze rol goed zien, er zijn veel ontwikkelingen op de Noordzee die impact hebben op de taken van de Kustwacht. Ik vind de veelzijdigheid en unieke samenwerking in het kustwachtdossier het meest interessant om aan bij te dragen. We hebben een prachtig doel om samen te bereiken.”

Varen met vrouwen

Een project waar Jan Willems vader vaak met trots over sprak, was het varen met vrouwen aan boord. “Het bevoorradingsschip Hr.Ms. Zuiderkruis werd het schip waarop de Koninklijke Marine begon te experimenteren met vrouwen op zee. Veel stoere officieren vonden dat aanvankelijk geen goed idee, maar mijn vader wel. Hij gaf niet op. Misschien was dit wel het begin van het ‘kustwachtgevoel’. Vooral niet opgeven bij tegengeluid of tegenslag. Elkaar zien. Kansen zien.”

Bijzondere documenten en foto’s

De vader van Jan Willem documenteerde alle belangrijke momenten uit zijn carrière. “Ik heb nog een grote map vol bijzondere Kustwacht-documenten die hij me heeft nagelaten, waaronder het kustwachtconvenant. Mijn vader vertelde me ooit dat de ondertekening van dat convenant in IJmuiden onbedoeld een groot mediacircus werd, omdat er die dag op dezelfde plek demonstraties waren over werktijden. Ik heb ook nog talloze krantenartikelen en zelfs de eerste evaluatie van het functioneren van de Kustwacht. Bijzonder, toch? Hij hield erg veel van zijn werk.”

Kustwacht als einddossier

Jan Willem vierde in 2024 zijn 40-jarig jubileum bij de Rijksoverheid en blijft hier nog enkele jaren werken. “De Kustwacht is mijn einddossier. Dat maakt de cirkel mooi rond. Ik eindig mijn ambtelijke carrière waar mijn vader die begon. Vlak voordat hij overleed, heb ik hem nog kunnen vertellen dat ik mogelijk het dossier van de Kustwacht zou krijgen. Helaas heeft hij nooit geweten dat dat is gelukt. Hij had het geweldig gevonden.”