De kennis en expertise van Kustwachtmedewerkers blijft essentieel

Druk op de Noordzee

Vissersboten, vrachtschepen, werkschepen die van en naar boor- en olieplatformen varen, militaire oefengebieden, windparken… het is druk op de Noordzee. En die drukte neemt nog steeds toe. ‘Het wordt steeds moeilijker om al die activiteiten te monitoren. MARISA helpt daarbij’, weet Joost Kramer. Hij is voor de Kustwacht coördinator van de MARISA-alert oefening. ‘MARISA is software die de Kustwacht helpt om verdachte maritieme situaties te signaleren. Je kunt de software zó instellen, dat je een signaal krijgt als een schip zich verdacht gedraagt.’

Europees project

MARISA – een afkorting voor Maritime Integrated Surveillance Awareness – is een Europees project dat wordt gefinancierd door de Europese Commissie. 22 partners uit 9 Europese landen werken samen om software te ontwikkelen die kustwachtorganisaties helpt om de situatie op zee in de gaten te houden. ‘De Nederlandse partners zijn Kustwacht en TNO’, zegt Joost. ‘TNO leidt de ontwikkeling van de MARISA-software voor de Noordzeetrial, de Kustwacht is als eindgebruiker nauw betrokken.’

‘Marisa helpt om verdachte maritieme situaties te signaleren’

Joost Kramer, namens de Kustwacht coördinator van de oefening

Echte mensen, echte schepen

De software is inmiddels ontwikkeld, maar moet nog wel worden getest. De eerste test was op 12 september vorig jaar, de komende tijd worden op verschillende Europese zeeën de tweede praktijktests georganiseerd. Op 2 oktober was de Noordzee aan de beurt. ‘We wilden heel graag een echte oefening organiseren. Geen simulatie, maar echte mensen, echte schepen en vier relevante en realistische scenario’s.’ En dus wordt een testversie van MARISA geïnstalleerd in het Uitwijkcentrum van de Kustwacht in Den Helder. ‘Dat is de noodlocatie die wordt gebruikt als niet vanuit het Kustwachtcentrum kan worden gewerkt.’ Ook wordt een uitgebreid draaiboek uitgedacht, zijn collega’s van de Kustwacht gemobiliseerd en is gezorgd voor drie deelnemende schepen die de vaarinstructies per scenario uitvoeren.

Vier scenario’s

‘Op 2 oktober zijn de vier scenario’s getest. Het eerste scenario had te maken met illegaal duiken bij een wraklocatie, de tweede met het illegaal overzetten van goederen. In het derde scenario moest een overboord geslagen persoon worden opgespoord en in het vierde werd geoefend met het doorgeven van informatie tussen landen. Telkens werd onderzocht hoe de MARISA-software reageerde op de verschillende situaties.’

Dronevluchten

De Kustwacht grijpt de praktijkoefening aan om ook het inzetten van drones te oefenen. Joost: ‘We wilden de drones laten vliegen vanaf het strand van Terschelling en vanaf één van de deelnemende schepen. Dat laatste moesten we helaas afblazen: het weer was te slecht om de drones aan boord te laten opstijgen.’ Vanaf het strand lukte het gelukkig wel. ‘De drones hebben meegedaan aan scenario drie: het opsporen van een overboord geslagen persoon. De drones waren uitgerust met een camera. De beelden werden direct doorgestuurd naar een Kusthulpverleningsvoertuig van de KNRM. Die stond op het strand en was voor de oefening ingericht als commandocentrum. In het voertuig konden medewerkers van de Kustwacht en KNRM de beelden bekijken. Ook werden de beelden van de drone doorgestuurd naar het Uitwijkcentrum van de Kustwacht waardoor ook de aanwezigen daar konden meekijken.’

Voeden met informatie

Joost kijkt tevreden terug op de oefendag. ‘De software van MARISA slaagde erin om de maritieme data te verwerken en om op de juiste momenten een alert te geven.’ Om werkelijk van toegevoegde waarde te zijn voor Kustwachtmedewerkers, moet de software nog wel worden doorontwikkeld. ‘Is een schip bijvoorbeeld verdacht als het 15 minuten stilligt, 30 of misschien wel 45? Of, als het om wraklocaties gaat, binnen welke afstand tot de wraklocatie wil je een schip in de gaten houden? Dat moeten we allemaal nog bepalen.’ Daarbij is de kennis en expertise van Kustwachtmedewerkers essentieel, zegt de coördinator. ‘Zij kunnen het systeem voeden met de juiste informatie.’

Leerpunten

Ook over de dronevluchten is Joost positief. ‘Ondanks het slechte weer hebben we nog wel goed kunnen oefenen op Terschelling. We ontdekten een aantal leerpunten, bijvoorbeeld dat de camera’s waarmee de drones waren uitgerust, niet goed genoeg waren om op zee beelden te maken. Daarnaast hadden de dronepiloten moeite om te bepalen waarop ze zich moesten richten in de zoektocht naar de drenkeling. Het zou heel mooi zijn als de dronepiloten in contact komen met de bemanning van het Kustwachtvliegtuig. Als het gaat om zoekacties op zee, hebben zij een schat aan ervaring. Daar kunnen ze de dronepiloten dus veel over leren.’

Toegevoegde waarde

En de deelnemers? De mensen die uiteindelijk met MARISA – of de drones – moeten gaan werken? ‘Van hen krijg ik eigenlijk alleen maar positieve feedback. Iedereen ziet potentie in MARISA en erkent de toegevoegde waarde van de software.’ De komende tijd vinden in Griekenland, Frankrijk en Italië de andere praktijktesten van MARISA plaats. ‘Ik hoop dat ze daar net zo positief zijn als wij.’

Tekst Maartje Visser (GH+O) & foto’s Peter van Aalst